İngiltere, Kral III. Charles’ın taç giyme törenine hazırlanmakla meşguldü. Hazırlanmak için The Guardian, 6 Nisan 2023’te Hint arşivlerinin kraliyet mücevher koleksiyonundaki sömürge yağmalarının boyutunu ortaya çıkardığı bir hikaye yayınladı. İki araştırmacı gazeteci, David Pegg ve Manisha Ganguly, Hindistan Ofisi arşivlerinde, ilk olarak 1912’de, Kraliçe II. Elizabeth’in büyükannesi Queen Mary’nin, İmparatorluk tarafından sipariş edilen mücevherlerin kökenleri hakkında bir soruşturma yürüttüğü sırada oluşturulan 46 sayfalık bir dosya keşfetti.
Leopold Massard’ın yazdığı Maharaja Ranjit Singh’in portresi (1830). (HT dosyası)
Rapora göre Kral III. Charles’ın en sevdiği kemer aslen Maharaja Ranjit Singh’in atlarını süslemek için kullandığı 19 büyük zümrütle süslenmiş altın bir kemer. Ranjit Singh, Koh-i-noor elması da dahil olmak üzere mücevherlerin uzmanı ve koleksiyoncusuydu. Bu aynı zamanda 1838’de Lahor’u ziyaret eden Lord Auckland’ın kız kardeşi Fanny Eden tarafından da doğrulandı. Günlüğüne, Maharaja’nın o kadar çok mücevhere sahip olduğunu ve en iyilerini atlarda giydiğini yazdı. Gerçek duygularını şöyle kaydetti: “Eğer bu krallığı yağmalamamıza izin verilirse, doğrudan onların ahırlarına gideceğim.”
Bu çok geçmeden gerçekleşti ve Sih Krallığının en değerli koleksiyonu çalındı.
Sih Krallığı’ndan yağmalanan mücevherler arasında Timur Yakut adı verilen 224 büyük boncuk içeren bir kolye de vardı. Kraliyet mücevherleri uzmanı Leslie Field, 1987’de şöyle yazmıştı: “Anne Kraliçe’nin 222 inci ve elmaslarla çevrelenmiş iki muhteşem yakut tokasından oluşan en etkileyici çift sıralı inci kolyelerinden biri, aslında Pencap hükümdarına aitti. ”
Kraliyet Hazinesi Muhasebesi
Guardian makalesi, Lahor’un Sih yöneticilerinin (1800-49) Toshakhana’sının (kraliyet hazinesi) ayrıntılı bir şekilde incelenmesinin gerekliliği konusundaki meşru soruyu gündeme getirdi. Pencap, Doğu Hindistan Şirketi’nin devraldığı son eyaletti. Pencap’ın ilhakından kısa bir süre sonra Genel Vali Lord Dalhousie, Dr. John Spencer Tüm kraliyet mülklerinin mülkiyetini almak ve Toshakhana’nın envanterini çıkarmak için oturum açın.
Kraliyet hazinesi Lahor Kalesi’nde bulunuyordu. Login, bu görev için hazine yöneticisi Misr Beli Ram’ın yardımını istedi. İngilizler, kadife kıvrımlara sarılmış çok değerli altın, elmas ve değerli taşları görünce hayrete düştüler. Bu zenginlikler arasında dünyanın en pahalı elması olan Koh-i-noor da vardı. Bu Nadir Şah tarafından Delhi’den Kabil’e getirildi. Maharaja Ranjit Singh onu geri aldı ve Durbar toplantıları sırasında sol koluna taktı.
Pakistan’ın Lahor kentindeki Pencap Arşivi sekreteri Nazir Ahmed Chaudhry, Lahor Kalesi: Tarihe Bir Tanık adlı kitabında Maharaja’nın Toshakhana’sının harikaları hakkında bir bölüm yazdı. Sih hükümdarını tüm dinlere ait kutsal emanetler ve eserler koleksiyonundan dolayı övdü. Toshakhana, Hz. Muhammed’in kutsal emanetlerini, saçlarının bir kısmını (Mui a Mübarek), ayakkabılarını ve Kufi karakterlerle yazılmış bir Kuran nüshasını muhafaza etti.
İran’ın efsanevi Rüstem’inin, Afgan kralının kılıcı, Şah Şuja’nın tahtı, Maratha hükümdarı Holkar’ın kılıcı ve vezir Fateh Han Kamal’ın kılıcı da bu hazinede saklanıyordu.
Maharaja’nın torunu Naunihal Singh’inki de dahil olmak üzere kraliyet ailesinin lüks kıyafetlerinden ve mücevherlerinden, kraliçelerin mücevherlerinden, kaşmir şallardan ve kadife tuniklerden bahsediyor. Saf altın ipliklerden ve İran halılarından yapılmış köşklerden bahsediyor. Maharaja Ranjit Singh’in Altın Sandalyesi şu anda Londra’daki Victoria Albert Müzesi’nde sergileniyor.
Sömürge müsaderesi
Maalesef bu sömürgeci müsadere sürecinde Sihler en kutsal emanetlerini kaybettiler. Tarihsel kayıtlar, Guru Gobind Singh’in türbanını süsleyen kutsal tüyünün Toshakhana’da tutulduğunu ve Maharaja Ranjit Singh’in ona her gün saygıyla dokunduğunu belirtiyor. Müze belgelerinde bu bulut “Kalgi-e-Kuchh” olarak kayıtlıdır ve aynı durum Login için de geçerlidir. Tüm eserleri ve diğer malzemeleri İngiliz Ordusu’nun sıkı koruması altında o zamanki Britanya’nın başkenti Kalküta’ya gönderdi. Böyle nadir bir mirasla ne yapılacağına karar vermesi gereken kişi Lord Dalhousie’ydi. Kendi ailesi için birçok değerli yadigarı sakladığına inanılıyor. Geriye kalan eserler ve mücevherler özel bir gemiyle Londra’daki Kraliçe Victoria’ya gönderildi.
1965 yılında İngiliz sanat tarihçisi ve küratör W. C. Archer, Lord Dalhousie’nin ailesinin evinde Guru Gobind Singh’e ait silahlar buldu. Bunlar 1964 yılında dönemin Başbakanı Lal Bahadur Shastri tarafından Hindistan’a geri getirildi ve Anandpur Sahib’deki Takht Sri Kesgarh Sahib’de restore edildi. Ancak 1850 yılında Kalküta’da kaybolan Aziz Kalgi’ye dair bugüne kadar hiçbir iz bulunmuyor.
1975 yılında Victoria Albert Müzesi’ni ziyaretim sırasında, yeşim taşlı pırlantalarla dolu olduğu söylenen Babür tüylerini gördüm. Guru Gobind Singh’in Kalgi’si muhtemelen yeşim taşından yapılmıştı, ancak yeşim taşından haberi olmayan Bay Beli Ram tarafından Kalgi-e-Kuchh (cam) olarak tanımlandı. Orada kimliği belirsiz bir Jade Kalgi de gördüm. Kayıtlar, bir İngiliz subayının onu Kalküta’dan getirdiğini ve daha sonra Victoria Albert Müzesi’ne taşınmadan önce Paris’teki bir sergide sergilendiğini belirtiyor.
Login tarafından oluşturulan Toshakhana envanterinin anlatımının ötesine bakmamız gerekiyor. İngiliz yetkililer ve tarihçiler, Sih Krallığı’nın 1849’da yağmalanan mülklerinin kapsamlı bir listesini hazırlamalıdır. Kalgi’ye Kalküta’ya ulaştıktan sonra ne olduğunu öğrenmek için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor. Tarihçiler dikkatli bir araştırma yaparak Lahor Krallığı’nın mücevherlerinin, eserlerinin ve el yazmalarının izini sürmeye çalışmalıdır. Artık pek çok ülke eski sömürgeci güçler tarafından çalınan miraslarının iadesini talep ediyor. Lahor’daki Sih Krallığı’ndan çalınanların bir kataloğunu yayınlamak İngiliz hükümetinin yapabileceği en az şey. [email protected]
Tarlochan Singh (HT dosyası)
Yazar eski bir Rajya Sabha üyesi ve Ulusal Azınlıklar Komisyonu Başkanıdır. İfade edilen görüşler kişiseldir
“Heyecan verici bir haber! Hindustan Times artık WhatsApp kanallarında
Bağlantıya tıklayarak bugün abone olun ve en son haberlerden haberdar olun! Buraya tıklayın!
Leopold Massard’ın yazdığı Maharaja Ranjit Singh’in portresi (1830). (HT dosyası)
Rapora göre Kral III. Charles’ın en sevdiği kemer aslen Maharaja Ranjit Singh’in atlarını süslemek için kullandığı 19 büyük zümrütle süslenmiş altın bir kemer. Ranjit Singh, Koh-i-noor elması da dahil olmak üzere mücevherlerin uzmanı ve koleksiyoncusuydu. Bu aynı zamanda 1838’de Lahor’u ziyaret eden Lord Auckland’ın kız kardeşi Fanny Eden tarafından da doğrulandı. Günlüğüne, Maharaja’nın o kadar çok mücevhere sahip olduğunu ve en iyilerini atlarda giydiğini yazdı. Gerçek duygularını şöyle kaydetti: “Eğer bu krallığı yağmalamamıza izin verilirse, doğrudan onların ahırlarına gideceğim.”
Bu çok geçmeden gerçekleşti ve Sih Krallığının en değerli koleksiyonu çalındı.
Sih Krallığı’ndan yağmalanan mücevherler arasında Timur Yakut adı verilen 224 büyük boncuk içeren bir kolye de vardı. Kraliyet mücevherleri uzmanı Leslie Field, 1987’de şöyle yazmıştı: “Anne Kraliçe’nin 222 inci ve elmaslarla çevrelenmiş iki muhteşem yakut tokasından oluşan en etkileyici çift sıralı inci kolyelerinden biri, aslında Pencap hükümdarına aitti. ”
Kraliyet Hazinesi Muhasebesi
Guardian makalesi, Lahor’un Sih yöneticilerinin (1800-49) Toshakhana’sının (kraliyet hazinesi) ayrıntılı bir şekilde incelenmesinin gerekliliği konusundaki meşru soruyu gündeme getirdi. Pencap, Doğu Hindistan Şirketi’nin devraldığı son eyaletti. Pencap’ın ilhakından kısa bir süre sonra Genel Vali Lord Dalhousie, Dr. John Spencer Tüm kraliyet mülklerinin mülkiyetini almak ve Toshakhana’nın envanterini çıkarmak için oturum açın.
Kraliyet hazinesi Lahor Kalesi’nde bulunuyordu. Login, bu görev için hazine yöneticisi Misr Beli Ram’ın yardımını istedi. İngilizler, kadife kıvrımlara sarılmış çok değerli altın, elmas ve değerli taşları görünce hayrete düştüler. Bu zenginlikler arasında dünyanın en pahalı elması olan Koh-i-noor da vardı. Bu Nadir Şah tarafından Delhi’den Kabil’e getirildi. Maharaja Ranjit Singh onu geri aldı ve Durbar toplantıları sırasında sol koluna taktı.
Pakistan’ın Lahor kentindeki Pencap Arşivi sekreteri Nazir Ahmed Chaudhry, Lahor Kalesi: Tarihe Bir Tanık adlı kitabında Maharaja’nın Toshakhana’sının harikaları hakkında bir bölüm yazdı. Sih hükümdarını tüm dinlere ait kutsal emanetler ve eserler koleksiyonundan dolayı övdü. Toshakhana, Hz. Muhammed’in kutsal emanetlerini, saçlarının bir kısmını (Mui a Mübarek), ayakkabılarını ve Kufi karakterlerle yazılmış bir Kuran nüshasını muhafaza etti.
İran’ın efsanevi Rüstem’inin, Afgan kralının kılıcı, Şah Şuja’nın tahtı, Maratha hükümdarı Holkar’ın kılıcı ve vezir Fateh Han Kamal’ın kılıcı da bu hazinede saklanıyordu.
Maharaja’nın torunu Naunihal Singh’inki de dahil olmak üzere kraliyet ailesinin lüks kıyafetlerinden ve mücevherlerinden, kraliçelerin mücevherlerinden, kaşmir şallardan ve kadife tuniklerden bahsediyor. Saf altın ipliklerden ve İran halılarından yapılmış köşklerden bahsediyor. Maharaja Ranjit Singh’in Altın Sandalyesi şu anda Londra’daki Victoria Albert Müzesi’nde sergileniyor.
Sömürge müsaderesi
Maalesef bu sömürgeci müsadere sürecinde Sihler en kutsal emanetlerini kaybettiler. Tarihsel kayıtlar, Guru Gobind Singh’in türbanını süsleyen kutsal tüyünün Toshakhana’da tutulduğunu ve Maharaja Ranjit Singh’in ona her gün saygıyla dokunduğunu belirtiyor. Müze belgelerinde bu bulut “Kalgi-e-Kuchh” olarak kayıtlıdır ve aynı durum Login için de geçerlidir. Tüm eserleri ve diğer malzemeleri İngiliz Ordusu’nun sıkı koruması altında o zamanki Britanya’nın başkenti Kalküta’ya gönderdi. Böyle nadir bir mirasla ne yapılacağına karar vermesi gereken kişi Lord Dalhousie’ydi. Kendi ailesi için birçok değerli yadigarı sakladığına inanılıyor. Geriye kalan eserler ve mücevherler özel bir gemiyle Londra’daki Kraliçe Victoria’ya gönderildi.
1965 yılında İngiliz sanat tarihçisi ve küratör W. C. Archer, Lord Dalhousie’nin ailesinin evinde Guru Gobind Singh’e ait silahlar buldu. Bunlar 1964 yılında dönemin Başbakanı Lal Bahadur Shastri tarafından Hindistan’a geri getirildi ve Anandpur Sahib’deki Takht Sri Kesgarh Sahib’de restore edildi. Ancak 1850 yılında Kalküta’da kaybolan Aziz Kalgi’ye dair bugüne kadar hiçbir iz bulunmuyor.
1975 yılında Victoria Albert Müzesi’ni ziyaretim sırasında, yeşim taşlı pırlantalarla dolu olduğu söylenen Babür tüylerini gördüm. Guru Gobind Singh’in Kalgi’si muhtemelen yeşim taşından yapılmıştı, ancak yeşim taşından haberi olmayan Bay Beli Ram tarafından Kalgi-e-Kuchh (cam) olarak tanımlandı. Orada kimliği belirsiz bir Jade Kalgi de gördüm. Kayıtlar, bir İngiliz subayının onu Kalküta’dan getirdiğini ve daha sonra Victoria Albert Müzesi’ne taşınmadan önce Paris’teki bir sergide sergilendiğini belirtiyor.
Login tarafından oluşturulan Toshakhana envanterinin anlatımının ötesine bakmamız gerekiyor. İngiliz yetkililer ve tarihçiler, Sih Krallığı’nın 1849’da yağmalanan mülklerinin kapsamlı bir listesini hazırlamalıdır. Kalgi’ye Kalküta’ya ulaştıktan sonra ne olduğunu öğrenmek için daha fazla araştırma yapılması gerekiyor. Tarihçiler dikkatli bir araştırma yaparak Lahor Krallığı’nın mücevherlerinin, eserlerinin ve el yazmalarının izini sürmeye çalışmalıdır. Artık pek çok ülke eski sömürgeci güçler tarafından çalınan miraslarının iadesini talep ediyor. Lahor’daki Sih Krallığı’ndan çalınanların bir kataloğunu yayınlamak İngiliz hükümetinin yapabileceği en az şey. [email protected]
Tarlochan Singh (HT dosyası)
Yazar eski bir Rajya Sabha üyesi ve Ulusal Azınlıklar Komisyonu Başkanıdır. İfade edilen görüşler kişiseldir
“Heyecan verici bir haber! Hindustan Times artık WhatsApp kanallarında